Najczęstszą przyczyną powstawania pożarów są:

• bezmyślne bądź umyślne działanie człowieka;
• zwarcia i wady instalacji lub urządzeń elektrycznych;
• wyładowania atmosferyczne.

Przed wystąpieniem pożaru :

Nie dopuść do powstania pożaru !!!

• na bieżąco kontroluj domowe źródła ogrzewania i likwiduj wszelkie nieprawidłowości, usuwanie niesprawności tych urządzeń zlecaj fachowcowi,
• bardzo ostrożnie używaj zastępczych źródeł grzewczych (np. przenośne grzejniki elektryczne czy gazowe, piecyki na drewno i węgiel) i zgodnie z instrukcją obsługi,
• zabezpiecz materiały mogące ulec zapaleniu (podłoga, ściany, firany, meble, stosy gazet itp.), przed możliwością kontaktu z otwartym ogniem, żarem oraz gorącym popiołem,
• nie używaj kuchenki gazowej do dogrzewania mieszkania,
• nigdy, pod żadnym pozorem, nie używaj butli z gazem obróconej do góry dnem (podczas odkręcania kurków, otwierania palenisk często, w takiej sytuacji, powstaje obłok gazowy, gdzie wystarczy tylko iskra, a w płomienaich może stanąć cała kuchenka gazowa i osoby obok niej stojące, a w konsekwenci i pożar mieszkania),
• zanim wyjdziesz z mieszkania lub położysz się spać, sprawdź czy nie pozostawiłeś włączonych urządzeń, które wymagają Twojego nadzoru !
• nie gromadź cieczy łatwo zapalnych, gazu w butlach i innych materiałów palnych w mieszkaniu i w piwnicy !

Sprawdź i stosuj odpowiednie zabezpieczenia instalacji elektrycznej:

• nigdy nie "watuj korków", ( automatyczny bezpiecznik kosztuje kilkanaście złotych !!!, a stracić możesz dorobek całego życia, a nawet
• włączając kilka urządzeń do jednego gniazda przeciążasz instalację elektryczną,
• używaj rozgałęźników z bezpiecznikami,
• utrzymuj instalację odgromową oraz kominową w dobrym stanie, a gdy mieszkasz w budynku spółdzielczym, komunalnym itp. informuj o stwierdzonych nieprawidłowościach administrację danego budynku,
• każdą przeróbkę instalacji elektrycznej zlecaj osobie posiadającej stosowne uprawnienia elektryczne,

Przygotuj rodzinę do ewentualnej ewakuacji:

• określ w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim drogi ewakuacji oraz zapoznaj z nimi domowników, przetrenuj z rodziną taką ewakuację. Winny być ustalone, co najmniej dwie drogi ewakuacji,
• naucz rodzinę, jak przemieszczać się w pomieszczeniach zadymionych.

W miarę możliwości:

• zainstaluj w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim wykrywacze dymów (pożaru) i eksploatuj je zgodnie z instrukcją,
• zaopatrz mieszkanie, dom i obejście w podręczne gaśnice i naucz rodzinę posługiwać się nimi. Przestrzegaj terminów badania sprawności gaśnic i ich legalizacji,
• zapisz i zapamiętaj numer telefonu 998 do straży pożarnej oraz naucz dzieci jak informować przez telefon o pożarze,
• nie ustawiaj na drogach komunikacyjnych żadnych przedmiotów utrudniających ewakuację !
• unikaj stosowania materiałów łatwo zapalnych do wykończenia pomieszczeń będących bezpośrednią drogą ewakuacji ( korytarz, przedpokój ),

W razie pożaru
Jeśli zauważyłeś pożar to:

• masz obowiązek prawny i moralny powiadomić o tym osoby zagrożone pożarem i straż pożarną. Po wykręceniu numeru alarmowego straży pożarnej 998 i zgłoszeniu się dyżurnego należy spokojnie i wyraźnie podać:
  a)swoje imię i nazwisko, numer telefonu, z którego nadawana jest informacja o zdarzeniu;
  b)adres i nazwę obiektu,
  c)co się pali, na którym piętrze,
  d)czy występuje zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.
  
  Po podaniu informacji nie odkładać słuchawki do chwili potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia.
  
  Przyjmujący zgłoszenie może zażądać:
  a)potwierdzenia zgłoszenia poprzez oddzwonienie;
  b)dodatkowych informacji, które w miarę możliwości należy podać,
  
  
• gdy jest taka możliwość to użyj prostych sposobów by ugasić pożar w zarodku - gaśnica, woda, koc gaśniczy,
• jeśli ubranie pali się na Tobie - zatrzymaj się, połóż na ziemi i obracaj do chwili zduszenia ognia, ucieczka spowoduje tylko zwiększenie płomienia,
• jeśli pali się tłuszcz w naczyniu kuchennym - ugaś go solą kuchenną lub po prostu nakryj szczelną pokrywką, nigdy nie zalewaj wodą,
• nie gaś urządzeń elektrycznych wodą - mogą być pod napięciem, postaraj się odłączyć zasilanie elektryczne,
• nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować, wyprowadź wszystkie osoby zagrożone w bezpieczne miejsce i w razie potrzeby udziel pierwszej pomocy. Szczególną uwagę zwróć na małe dzieci, osoby starsze i schorowane. Pamiętaj, że dzieci potrafią chować się przed ogniem w miejscach, z których ich nie widać: w szafie, pod łóżkiem, pod pościelą itp.,
• gdyby pożar i swąd dymu obudził Ciebie ze snu zbadaj, czy drzwi są ciepłe, jeżeli tak to nie otwieraj ich, lecz użyj innych dróg by opuścić pomieszczenie (np. przez okno czy balkon, o ile jest to możliwe) lub usilnie wzywaj pomocy, wymachując przez okno czy z balkonu białym obrusem, prześcieradłem,
• mimo, że jesteś na balkonie, a jednak odczuwasz silny wzrost temperatury i zadymienia to do czasu przybycia pomocy połóż się na balkonie pod oknem i okryj szczelnie zwilżonym kocem lub innym nawilżonym okryciem,
• jeśli musisz wyjść przez pomieszczenia zadymione to zakryj usta i nos gęstą tkaniną, okryj się czymś trudno zapalnym (np. koc mocno zwilżony wodą) i przemieszczaj tuż przy podłodze dym i gorące powietrze unosi się do góry, a dołem powietrze jest bardziej czyste i chłodne. Bądź przygotowany ! Dym drażni oczy,
• opuszczając mieszkanie zabierz ze sobą wszystkich domowników, a drzwi od mieszkania zamknij jedynie na klamkę,
• jeżeli pozwala na to sytuacja, wyłącz dopływ gazu i energii elektrycznej, nie otwieraj okien,
• w przypadku pożaru w mieszkaniu sąsiednim lub na niższej kondygnacji oraz zadymienia korytarza i klatki schodowej, w celu niedopuszczenia do przenikania dymu i wysokiej temperatury przez drzwi wejściowe do mieszkania należy zabezpieczyć otwory i nieszczelności drzwi (np. mokrymi ręcznikami, kocami),
• bezwzględnie stosuj się do poleceń kierującego działaniami ratowniczo gaśniczymi.

Po pożarze;
Jeżeli zamierzasz wejść do budynku po pożarze powinieneś:

• upewnić się, czy właściwe służby (straż pożarna, służby sanitarne, pogotowie energetyczne itp. ) stwierdziły, że budynek jest bezpieczny,
• uważać na oznaki dymu i gorąca,
• nie włączać instalacji elektrycznej w budynku (pomieszczeniu) po pożarze przed jej sprawdzeniem przez elektryka,
• nie włączaj i nie używaj butli z gazem zanim nie sprawdzi jej stanu technicznego odpowiedni fachowiec,
• zachować czujność i uwagę, gdyż po pożarze elementy konstrukcyjne budynku (zabudowań) mogą być osłabione (np. dachy i stropy) i mogą wymagać naprawy,
• jeśli fachowcy (inspektor budowlany) stwierdzą, że budynek po pożarze jest niebezpieczny, należy opuścić dom,
• o konieczności opuszczenia domu powiadom policję, aby wzięła dany budynek i pozostawione mienie pod ochronę, a także zabierz ze sobą dowód tożsamości i inne ważne dokumenty, oraz niezbędne i  cenne przedmioty (okulary, lekarstwa, polisy ubezpieczeniowe, pieniądze, biżuterię itp.).

Ponadto :

• Skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową w przypadku, gdy Twoje mieszkanie, Twój dom, zabudowania gospodarcze i pozostałe mienie ubezpieczyłeś od pożaru.
• Wyrzuć produkty żywnościowe, napoje i lekarstwa, które były narażone na działanie wysokiej temperatury, dymu i płomieni. Dotyczy to również zawartości lodówki i zamrażarki.
• Nie wolno też ponownie zamrażać rozmrożonej żywności.
• Jeśli masz sejf lub metalową skrzynię, które uległy oddziaływaniu pożaru, nie próbuj ich otwierać. W ich wnętrzu przez długi czas (wiele godzin) może utrzymywać się wysoka temperatura. Jeśli otworzysz drzwi sejfu lub skrzyni przed wychłodzeniem, powietrze z zewnątrz w połączeniu z wysoką temperaturą wnętrza sejfu (skrzyni) może spowodować zapalenie się zawartości.